Fiton cmimin Nobel te paqes, por ndodhet ne burg

Në kryeqytetin e Norvegjisë Oslo u nderua në mungesë me çmimin “Nobel të Paqes” aktivisti kinez për të drejtat e njeriut, Liu Xiaobo.. Mungesa e 54-vjeçarit u simbolizua në ceremoni me një karrige bosh, pasi që autoritetet kineze penguan ardhjen edhe të bashkëshortes së tij, Lia Xia, dhe të afërmve. Shefi i komitetit “Nobel”, Thorbjörn Jagland, me këtë rast deklaroi: “Na vjen keq që laureati nuk është i pranishëm këtu sot. Ai është në izolim në një burg në verilindje të Kinës. Me ne këtu nuk janë as gruaja e tij, Lia Xia, apo të afërmit e tij. Vetë ky fakt dëshmon se dhënia e këtij çmimi ishte i nevojshëm dhe i rëndësishëm”. Shefi i komitetit uroi disidentin kinez për veprën e tij të deritanishme. “Ne i urojmë Liu Xiaobos fitimin e çmimit “Nobel për Paqen” për vitin 2010. Pikëpamjet e tij do të ndikojnë në forcimin e Kinës. Atij dhe Kinës i dërgojmë urimet më të mira për vitet e ardhshme”, theksoi Jagland.




Në ceremoni u lexua edhe një mesazh i bartësit të çmimit “Nobel për Paqe” Liu Xiaobo, i cili thotë se ai nuk ka gabuar, por vetëm angazhohet për të drejtat e njeriut. Është kjo hera e parë që prej periudhës naziste që çmimi nuk merret personalisht nga laureati dhe as nga të afërmit e tij. Qeveria komuniste në Pekin e konsideron Liu-n kriminel dhe ka nisur një fushatë kundër nderimit të tij me çmimin “Nobel”. Si bashkautor i manifestit demokratik “Charta 08″, Liu numërohet ndër disidentët më të njohur në Kinë. Para dhënies së çmimit “Nobel të Paqes” aktivistit të burgosur, Liu Xiaobo, autoritetet në Kinë kanë shtuar presionin ndaj disidentëve. Siç njoftoi grupi për të drejtat e njeriut “Chinese Human Rights Defenders” – CHRD, një bashkëpunëtor i ngushtë i Liu-t dhe aktivistë të tjerë të të drejtave të njeriut u morën nga Sigurimi i Shtetit.
Në të njëjtën kohë u pengua edhe transmetimi i televizioneve të huaja si CNN dhe BBC në Republikën Popullore të Kinës. Pas një kritike të ashpër nga ana e BE-së dhe aktivistëve për të drejtat e njeriut, Serbia e ka tërhequr vendimin për të bojkotuar ceremoninë e dhënies së çmimit “Nobel” në Oslo. Qeveria deklaroi këtë të premte, se do të dërgojë në ceremoni personin Sasha Jankoviç. Ky hap ndodh si “reagim ndaj pritjeve” të opinionit publik serb. Më parë Serbia kishte deklaruar, se do ta refuzonte ftesën për pjesëmarrje në ceremoninë e dhënies të çmimit “Nobel” për disidentin kinez, Liu Xiaobo, për të mos rrezikuar marrëdhëniet e mira me Kinën.
Zyrtarët e BE-së kritikuan vendimin dhe shprehën tronditjen, që Serbia si kandidat për pranim në BE, do t’u nënshtrohej kërkesave të Pekinit. 17 vende të tjera, ndër ta Rusia dhe Pakistani, deklaruan se do të bojkotojnë ceremoninë.
Në kryeqytetin e Suedisë Stokholm u dhane gjithsej nëntë shkencëtarëve çmimet “Nobel” për mjekësi, fizikë, kimi dhe ekonomi. Përveç kësaj shkrimtari i lindur në Peru, Mario Vargas Losa merr çmimin “Nobel” të letërsisë.
Çmimet “Nobel” shoqërohen me rreth 1,1 milionë euro. Ata jepen që prej vitit 1901 me 10 dhjetor, ditën e vdekjes së themeluesit të fondacionit “Alfred Nobel”.