Portali
Sektori buxhetor do tė pėrballet me rritje tė mėtejshme tė pagave edhe nė katėr vitet e ardhshme. Sipas projektit tė Ministrisė sė Financave pėr shtesat dhe rritjet e pagave tė administratės publike, ritmet e rritjes sė pagave pėr punonjės e buxhetorė, do tė shkojnė drejt tė njėjtit trend rritės.
Ministria e Financave, nė programimet afatmesme tė buxhetit, njofton se rritja mesatare e pagave deri nė vitin 2012 do tė jetė me rreth 4.7 pėrqind nė vit. Ndėrkohė qė sektorėt e arsimit dhe tė shėndetėsisė, sėrish do tė kenė njė rritje tė diferencuar pagash me ritmet 8-10 pėrqind.
Ekspertėt
Ekspertėt nė Ministrinė e Financave sqarojnė, se punonjėsit buxhetorė do tė mund tė marrin tė njėjtėn vlerė neto tė rritjes sė pagės, si nė katėr vitet e shkuara, pėr shkak se baza e tyre tashmė ėshtė e lartė. Duke e parė anėtarėsimin e Shqipėrisė nė BE, si njė sfidė qė duhet kryer nė kėto katėr vite, rritja e pagave dhe pensioneve pėrbėn njėkohėsisht njė nga mėnyrat pėr tė plotėsuar kushtet, nė lidhje me standardet e jetesės. Nė kėtė proces, rritja mė e madhe e nivelit tė pagės mujore, do tė jetė pėr mėsuesit dhe mjekėt. Nė sektorin e shėndetėsisė, rritja e pagave tė mjekėve dhe infermierėve, do tė jetė mė e lartė pėr shkak tė bazės sė ulėt qė ato kanė. Nė kėtė mėnyrė, do tė operohet edhe pėr pagat e sektorit tė arsimit, ku rritjen mė tė madhe nė pėrqindje, do ta pėrfitojnė punonjėsit nė sistemin parauniversitar.
Skema
Gjithashtu gjatė 4 viteve nė vazhdim, do tė ketė njė politikė tė qėndrueshme tė pagave pėr sektorin e rendit dhe tė ushtrisė. Pėr Ministrinė e Mbrojtjes, tani qė ėshtė bėrė anėtare e NATO-s, projektbuxheti i vitit 2010 parashikon rreth 20 milion dollarė mė tepėr fonde. Buxheti pėr ushtrinė sa i takon investimeve pritet tė jetė rreth 75 milion dollarė, afro 5 milion mė shumė se viti 2009. Ndėrsa, administrata qendrore do tė pėrfitojė njė rritje page mesatare, jo mė shumė se 4 pėrqind. Ekspertėt e buxhetit nė Ministrinė e Financave pohojnė se, rritja do tė nisė tė aplikohet nė mes tė vitit, siē ėshtė bėrė traditė tashmė. Tė njėjtėt ekspertė shpjeguan se, kategori tė veēanta tė buxhetorėve do tė pėrfitojnė pėrqindje tė ndryshme pagash. Mirėpo kategorizimet do tė bėhen nga Departamenti i Administratės Publike, pasi qeveria tė ketė marrė vendimin, pėr tė harmonizuar kėshtu masėn e rritjes sė pagės me statusin e nėpunėsit civil. Politika buxhetore e rritjes sė pagave, ka nė themel rritje tė pėrvitshme tė pagave nė administratėn publike, ku pėrparėsi do tė kenė pagat e ulėta, duke synuar ngushtimin e diferencave, mes pagės mė tė lartė dhe asaj mė tė ulėt.
Pagat
Arsimi dhe shėndetėsiame rritjen mė tė lartė
Ministria e Financave, nė programimet afatmesme tė buxhetit, njofton se rritja mesatare e pagave deri nė vitin 2012 do tė jetė me rreth 4.7% nė vit. Ndėrkohė qė, sektorėt e arsimit dhe tė shėndetėsisė, serish do tė kenė njė rritje tė diferencuar pagash me ritmet 8-10 pėrqind. Nė kėtė proces rritja mė e madhe e nivelit tė pagės mujore, do tė jetė pėr mėsuesit dhe mjekėt.
Pensionet do tė rriten me 12 pėr qind
Rritja e pensioneve do tė jetė mesatarisht 12 pėrqind nė vit gjatė periudhės 2010-2012. E gjithė kjo vjen pasi, qeveria ka miratuar kuadrin makroekonomik dhe treguesit fiskalė pėr tre vitet e ardhshme, ku ėshtė parashikuar njė rritje e diferencuar e pagave pėr buxhetorėt, por edhe rritja e pagesės sė pėrmuajshme pėr pensionistėt. Sipas relacionit pėrkatės, rritja e pensioneve do tė jetė mesatarisht 12 pėrqind nė vit. Shtimi i pensioneve bėhet nė mėnyrė tė diferencuar pėr pensionet e fshatit dhe tė qytetit, duke ruajtur raportin mes pensionit minimal dhe atij maksimal. Zakonisht rritja mė e madhe bėhet pėr pensionet e fshatit.
Shpenzimet buxhetore
Pėr vitin 2010-2012 parashikohet tė arrijnė rreth 32,02% tė PBB-sė. Sipas ekspertėve, nė kėtė vlerėsim nuk pėrfshihet pėrdorimi i tė ardhurave nga privatizimet strategjike, pasi ato do tė jenė objekt i buxheteve suplementare. Burimet do tė pėrdoren kryesisht pėr reduktimin e deficitit buxhetor nė rreth 3,0 pėrqind tė PBB-sė dhe pėr mbajtjen e njė ritmi tė lartė tė investimeve prej 7,25 pėrqind tė PBB-sė nė vitin 2010 - 6,98 pėrqind nė 2011 dhe 6,83 pėrqind nė vitin 2012. Shpenzimet korrente parashikohen pėrkatėsisht nė masėn 23,51 pėrqind mė 2010-n, sipas relacionit tė kuadrit makroekonomik, 23,57 pėrqind mė 2011-n dhe 23,55 tė PBB-sė nė vitin 2012.
Ministria e Financave, nė programimet afatmesme tė buxhetit, njofton se rritja mesatare e pagave deri nė vitin 2012 do tė jetė me rreth 4.7 pėrqind nė vit. Ndėrkohė qė sektorėt e arsimit dhe tė shėndetėsisė, sėrish do tė kenė njė rritje tė diferencuar pagash me ritmet 8-10 pėrqind.
Ekspertėt
Ekspertėt nė Ministrinė e Financave sqarojnė, se punonjėsit buxhetorė do tė mund tė marrin tė njėjtėn vlerė neto tė rritjes sė pagės, si nė katėr vitet e shkuara, pėr shkak se baza e tyre tashmė ėshtė e lartė. Duke e parė anėtarėsimin e Shqipėrisė nė BE, si njė sfidė qė duhet kryer nė kėto katėr vite, rritja e pagave dhe pensioneve pėrbėn njėkohėsisht njė nga mėnyrat pėr tė plotėsuar kushtet, nė lidhje me standardet e jetesės. Nė kėtė proces, rritja mė e madhe e nivelit tė pagės mujore, do tė jetė pėr mėsuesit dhe mjekėt. Nė sektorin e shėndetėsisė, rritja e pagave tė mjekėve dhe infermierėve, do tė jetė mė e lartė pėr shkak tė bazės sė ulėt qė ato kanė. Nė kėtė mėnyrė, do tė operohet edhe pėr pagat e sektorit tė arsimit, ku rritjen mė tė madhe nė pėrqindje, do ta pėrfitojnė punonjėsit nė sistemin parauniversitar.
Skema
Gjithashtu gjatė 4 viteve nė vazhdim, do tė ketė njė politikė tė qėndrueshme tė pagave pėr sektorin e rendit dhe tė ushtrisė. Pėr Ministrinė e Mbrojtjes, tani qė ėshtė bėrė anėtare e NATO-s, projektbuxheti i vitit 2010 parashikon rreth 20 milion dollarė mė tepėr fonde. Buxheti pėr ushtrinė sa i takon investimeve pritet tė jetė rreth 75 milion dollarė, afro 5 milion mė shumė se viti 2009. Ndėrsa, administrata qendrore do tė pėrfitojė njė rritje page mesatare, jo mė shumė se 4 pėrqind. Ekspertėt e buxhetit nė Ministrinė e Financave pohojnė se, rritja do tė nisė tė aplikohet nė mes tė vitit, siē ėshtė bėrė traditė tashmė. Tė njėjtėt ekspertė shpjeguan se, kategori tė veēanta tė buxhetorėve do tė pėrfitojnė pėrqindje tė ndryshme pagash. Mirėpo kategorizimet do tė bėhen nga Departamenti i Administratės Publike, pasi qeveria tė ketė marrė vendimin, pėr tė harmonizuar kėshtu masėn e rritjes sė pagės me statusin e nėpunėsit civil. Politika buxhetore e rritjes sė pagave, ka nė themel rritje tė pėrvitshme tė pagave nė administratėn publike, ku pėrparėsi do tė kenė pagat e ulėta, duke synuar ngushtimin e diferencave, mes pagės mė tė lartė dhe asaj mė tė ulėt.
Pagat
Arsimi dhe shėndetėsiame rritjen mė tė lartė
Ministria e Financave, nė programimet afatmesme tė buxhetit, njofton se rritja mesatare e pagave deri nė vitin 2012 do tė jetė me rreth 4.7% nė vit. Ndėrkohė qė, sektorėt e arsimit dhe tė shėndetėsisė, serish do tė kenė njė rritje tė diferencuar pagash me ritmet 8-10 pėrqind. Nė kėtė proces rritja mė e madhe e nivelit tė pagės mujore, do tė jetė pėr mėsuesit dhe mjekėt.
Pensionet do tė rriten me 12 pėr qind
Rritja e pensioneve do tė jetė mesatarisht 12 pėrqind nė vit gjatė periudhės 2010-2012. E gjithė kjo vjen pasi, qeveria ka miratuar kuadrin makroekonomik dhe treguesit fiskalė pėr tre vitet e ardhshme, ku ėshtė parashikuar njė rritje e diferencuar e pagave pėr buxhetorėt, por edhe rritja e pagesės sė pėrmuajshme pėr pensionistėt. Sipas relacionit pėrkatės, rritja e pensioneve do tė jetė mesatarisht 12 pėrqind nė vit. Shtimi i pensioneve bėhet nė mėnyrė tė diferencuar pėr pensionet e fshatit dhe tė qytetit, duke ruajtur raportin mes pensionit minimal dhe atij maksimal. Zakonisht rritja mė e madhe bėhet pėr pensionet e fshatit.
Shpenzimet buxhetore
Pėr vitin 2010-2012 parashikohet tė arrijnė rreth 32,02% tė PBB-sė. Sipas ekspertėve, nė kėtė vlerėsim nuk pėrfshihet pėrdorimi i tė ardhurave nga privatizimet strategjike, pasi ato do tė jenė objekt i buxheteve suplementare. Burimet do tė pėrdoren kryesisht pėr reduktimin e deficitit buxhetor nė rreth 3,0 pėrqind tė PBB-sė dhe pėr mbajtjen e njė ritmi tė lartė tė investimeve prej 7,25 pėrqind tė PBB-sė nė vitin 2010 - 6,98 pėrqind nė 2011 dhe 6,83 pėrqind nė vitin 2012. Shpenzimet korrente parashikohen pėrkatėsisht nė masėn 23,51 pėrqind mė 2010-n, sipas relacionit tė kuadrit makroekonomik, 23,57 pėrqind mė 2011-n dhe 23,55 tė PBB-sė nė vitin 2012.